ASİT-BAZ TEPKİMELERİ
Asitler ile bazlar aynı kapta karıştırıldığında aralarında kimyasal reaksiyon gerçekleşir. Bu
reaksiyon sonunda ürün olarak tuz ve ısı açığa çıkar. Asit ve bazın yapısına bağlı olarakta
su oluşabilir.
1. Nötrleşme tepkimesinde bir asit ve baz tepkimeye girer, su ve iyonik bir bileşik olan
tuzun sulu çözeltisi meydana gelir.
? Bir behere bir miktar sönmüş kireç (Ca(OH)2) katısı koyalım ve üzerini yeterince su
ilave edip sulandırılmış kireç hazırlayalım. Daha sonra yüzümüzü koruyacak şekilde
önlem aldıktan sonra hazırladığımız bu sıvı üzerine yavaş yavaş sülfürik asit (H2SO4)
ilave edelim ve beherdeki değişimi dikkatlice izleyelim.
Ca(OH)2(suda) + H2SO4(suda) → CaSO4(suda) + 2H2O(s) + ısı
Sönmüş kireç Sülfürik asit Kalsiyum sülfat
Ca2+(suda) + 2OH–(suda) + 2H+(suda) + SO4
2–(suda) ¡ Ca2+(suda) + SO4
2–(suda) + H2O(s)
baz asit tuz su
Reaksiyon denklemi dikkatli incelenecek olursa bazın katyonu (Ca2+) ile asit anyonu
(SO4
2-) birleşerek CaSO4 tuzunu oluşturmuştur.
Nötrleşme tepkimesi temelde asitten gelen H+ iyonları ile bazdan gelen OH- iyonlarının
birleşerek su oluşturması esasına dayanır.
H+(suda) + OH-(suda) → H2O(s)
? Mg(OH)2 bileşiği sulu çözeltisinde OH- iyonu içerdiğinden bazdır. Bu bazın HCI asidi
ile nötrleşme tepkimesi;
Mg(OH)2(suda) + 2HCI(suda) → MgCI2(suda) + 2H2O(s)
şeklindedir.
2. Kireç taşında ve mermerde bulunan kalsiyum karbonat asitlerde çözünebilen bir katıdır.
CaCO3(k) + 2HCI(suda) → CaCl2(suda) + CO2(g) + H2O(s)
CaCO3 ile bir asidin tepkimesi bir asit-baz tepkimesidir. Bu tepkimede CO3
2- baz gibi
davranmaktadır.
3. NH3 yapısında OH- taşımadığı halde bazik özellik gösterir. Susuz baz olarak bilinen NH3
'ün asitlerle tepkimesinden yalnız tuz oluşur.
NH3(g) + HBr(g) → NH4Br(k) 2NH3(g) + H2SO4(k) → (NH4)2SO4(k)
4. Asit oksitlerin bazlarla reaksiyonundan tuz ve su oluşur.
SO3(g) + 2NaOH(suda) → Na2SO4(suda) + H2O(s)
CO2(g) + 2KOH(suda) → K2CO3(suda) + H2O(s)
5. Bazik oksitlerin asitlerle reaksiyonundan tuz ve su oluşur.
K2O(k) + 2HCI(suda) → 2KCI(suda) + H2O(s)
CaO(k) + H2SO4(suda) → CaSO4(suda) + H2O(s)
6. Asit oksitlerin bazik oksitlerle reaksiyonundan yalnız tuz oluşur.
CO2(g) + MgO(k) → MgCO3(k)
SO3(g) + CaO(k) → CaSO4(k)